Kripto para borsası FTX, CEO’su Sam Bankman-Fried’in (SBF) ticaret şirketi Alameda Research’teki riskli bahisleri finanse etti. Bunun için milyarlarca dolar değerinde müşteri varlığı ödünç verdi. Konuya aşina kaynaklar bu hareketin borsanın patlamasına ve likidite krizine yol açtığını söyledi. SBF’nin FTX ve Alameda’daki ekipleri, gerçekte ne olduğuna dair tatmin edici bir açıklama yapmadı. On-chain araştırmalar, doğrulanan ve onaylanmayan kaynaklar ve SBF, FTX, Alameda ve ilgili kuruluşlar tarafından atılan tweetler, krizin Terra’nın 41 milyar dolarlık çöküşünden kaynaklandığını ortaya koyuyor. İşte FTX-Alameda olaylarına yönelik kapsamlı zaman çizelgesi…
FTX-Alameda krizinin zaman çizelgesi
Samuel Bankman-Fried’in ticaret firması Alameda Research, Terraform Labs’in kardeş tokenları LUNC (eski adıyla LUNA) ve UST’nin patlamasıyla büyük kayıplar yaşadı. Kriptokoin.com olarak da bildirdiğimiz gibi, Terra’nın algoritmik stablecoin’i UST, teminatsız bir tasarıma sahipti. Bu da onu diğer stablecoin’lere göre hataya ve de-pegging’e (sabitinden ayrılmasına) karşı daha duyarlı hale getirdi.
Mayıs 2022: Terra (LUNA) ve UST patladı, 41 milyar doları sildi
Bazı kaynaklar, Alameda Research’ün 41 milyar dolarlık Terra patlamasıyla büyük kayıplar verdiğini iddia ediyor. Muhbir ve Terra topluluğu üyesi FatManTerra, Jump Crypto Başkanı Kanav Kariya, Terraform Labs CEO’su Do Kwon ve FTX borsasının CEO’su Samuel Bankman-Fried’in olaya dahil olduğunu iddia etti. FatManTerra, SBF’nin Jump Crypto ile yüzde 30’luk Serum (SRM) anlaşması yaptığını ve bu nedenle FTX CEO’sunun Terra çöküşüne maruz kaldığını söyledi.
Haziran 2022: Samuel-Bankman Fried kriptonun beyaz atlı prensi oldu
Haziran 2022’de SBF bir satın alma/kurtarma çılgınlığına girişti. Kripto ticareti ve depolama hizmeti BlockFi ve kripto varlık komisyoncusu Voyager Digital’e yaklaşık 750 milyon dolar değerinde acil yardım fonu teklif etti. FTX CEO’su aynı ay BlockFi’ı satın aldı.
Konuya yakın kaynaklar, Alameda’nın teminat tasfiyesini önlemek için iflas etmiş borç verme platformlarını kurtarmaya çalıştığını iddia ediyor. Çoğu kredinin teminatı, FTX borsasının yerel tokenı olan FTT idi. Bu, FTT’nin borsanın yerel token fiyatı üzerinde satış baskısının azalmasına neden olabilecek toplu tasfiyesini önlemek için yapıldı. Konuya yakın bazı kişiler, aşağıdaki gibi bir teoriyi açıkladı:
Ekim 2022: Delphi Labs Baş Hukuk Müşaviri Gabriel Shapiro, DCCPA yasa tasarısı taslağının bir kopyasını sızdırdı
SBF, DeFi endüstrisi için “tabuta çivi çakan” düzenleme planı aracılığıyla kripto para influencer’larının ve büyük isimlerin öfkesini ateşledi. En büyük sorun, Dijital Emtia Tüketici Koruma Yasası (DCCPA yasası) ve bunun nasıl kamu bilgisi haline geldiğiydi. ABD Emtia Vadeli İşlemler Ticaret Komisyonunun (CTFC) kripto endüstrisini nasıl düzenleyeceğini ana hatlarıyla belirten, halen devam etmekte olan DCCPA’in bir kopyası Gabriel Shapiro tarafından GitHub’a yüklendi. Shapiro, yatırım firması Delphi Digital’in araştırma kanadı olan Delphi Labs’ın Genel Danışmanı olarak görev yapmaktadır.
DCCPA, Senatörler Debbie Stabenow ve John Boozman tarafından Ağustos ayında tanıtıldı. Coinbase ve FTX CEO’su Sam Bankman-Fried, tasarıyı açıkça destekledi. SEC’in uygulama ile düzenleme stratejisi olarak tanımladığı yasaya bir alternatif sunduğu için ivme kazandı. Kripto lobi grubu The Blockchain Alliance’ın politika başkanı Jake Chervinsky, şunları söyledi:
Bu tasarı DeFi yasağı olarak yorumlanabilir.
6 Kasım 2022: FTX – Binance savaşı başlıyor
SBF, Binance CEO’su Changpeng Zhao ve sektörün önde gelen isimleri tarafından DeFi düzenlemesi hakkındaki görüşleri nedeniyle eleştirildi. CZ, 584 milyon dolarlık FTT token satma kararını açıkladı ve toplulukta FUD’yi (korku, belirsizlik ve şüphe) tetikledi. FTT fiyatı kısa süre sonra 22 dolardan 3 dolara düştü. SBF’nin FTX borsası ve Alameda Research, FTT’nin çöküşünü durdurmak için her şeyi yaptı ve başarısız oldu. FTX’in yerel tokenı, şu anda 3 dolar civarında.
Doğrulanmayan kaynaklar ve kripto analisti Hsaka Trades, rakip borsa Binance’in defterlerinde 17,6 milyon değerinde Tether tuttuğu için SBF’nin USDT’yi de-peg hale getirmeye çalıştığını iddia etti. Tether, sabitini kaybetmedi ve geçici olarak 1 dolardan 0,97 dolara düştükten sonra 0,99 dolara toparlandı.
8 Kasım 2022: FTX, borsayı kurtarması için Binance’e ulaştı
CZ, Twitter’daki 7,5 milyon takipçisine FTX’in Binance’e yardım talebinde bulunduğunu söyledi. Traderları desteklemek ve kripto topluluğunu korumak amacıyla Binance, FTX’i satın almak için bir Niyet Mektubu (LOI) imzaladı ve borsada durum tespitine başladı.
10 Kasım 2022: CZ anlaşmadan çekildi, USDD sabitinden ayrıldı, Justin Sun kurtarma planını açıkladı
FTX’i alacaklarını söyledikten sadece bir gün sonra Binance, sorunlu borsanın durumuyla ilgili endişelerini dile getirdi. İşletmenin durumunun “yardım edeceklerinin” ötesinde olduğunu belirterek kurtarma teklifini geri çekti. Binance’in duyurusundan saatler sonra, Tron ekosisteminin stablecoin’i USDD bir düşüş yaşadı. 1 dolar paritesinden 0,98 dolara düştü. Nedenin Alameda’nın kendisini iflastan korumak için USDD’deki varlıklarını satmasıyla bağlantılı olduğu düşünülüyordu.
Ardından Tron’un kurucusu Justin Sun, Tron (TRX), BitTorrent (BTT), Just (JST), Sun Token (SUN) ve Huobi Token (HT) sahiplerinin yanında olduğunu tweetledi. Tron ekosistemindeki token sahiplerinin korunması için Justin Sun ve ekibi, borsayı kurtarma planı için FTX ile görüştü.
10 Kasım 2022: FTX Sun ile anlaştı, Tron kredisi aldı
FTX borsası; TRX, BTT, JST, SUN ve HT sahiplerinin varlıklarını FTX’ten harici cüzdanlara taşımasına etmesine izin verecek özel bir sistem kurmak için Tron ile bir anlaşmaya vardıklarını duyurdu. Bu işlev 10 Kasım 2022 18:30’da etkinleştirilecekti. Tron’un token tesisinin tam kapasitesi haftalık olarak belirlenecek. Yatırılacak miktar, para çekme talebi ve Tron tarafından sağlanacak fonlama kapasitesi gibi bir dizi faktöre bağlı olacaktı.
FTX ve Tron arasındaki anlaşmanın bir parçası olarak, borsa, kullanıcılar için tüm Tron mevduatlarını devre dışı bıraktı. Tek para yatırma işlemi, Tron ekibi tarafından haftalık olarak gerçekleştirilen önceden duyurulan mevduatlar olacaktı. Başlangıçta, takasları kolaylaştırmak için 13.000.000 dolarlık varlık dağıtılacak ve gelecekteki sermaye enjeksiyonlarına ilişkin bilgiler haftalık olarak paylaşılacaktı. Duyuru, TRX, BTT, JST, SUN ve HT’nin yüksek düzeyde volatilite yaşamasının muhtemel olduğunu gösterdi.
10 Kasım 2022: FTX borsası Bahamalı kullanıcılar için para çekme işlemlerini açtı
Twitter’daki kripto uzmanları, FTX’ten para çekme işlemlerinin başladığını belirledi. Borsa, traderlara Bahama düzenlemelerine uygun olarak kullanıcılar için para çekme işlemlerinin açıldığını belirtti. Çekilen miktar, FTX’in şu anda elinde bulundurduğu varlıkların küçük bir kısmını oluşturuyor ve geri kalan kullanıcılar için para çekmeyi sağlamak için ek yollar üzerinde çalışıyorlar. Sam Bankman-Fried, Twitter’da FTX’in uluslararası kullanıcılarından özür diledi.
Borsa büyük bir “banka hücumu” yaşadı: Balinalar olaydan sağ salim çıktı
Geçen hafta, FTX borsası, 7.7 milyar dolarlık mevduata karşılık 8.7 milyar doların üzerinde para çekme işlemi gerçekleştirdi. Bu, yaklaşık 1 milyar dolarlık net çıkış anlamına geliyor. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, bu aynı dönemde diğer kripto para borsalarına kıyasla en büyük çıkıştı.
On-chain veriler, FTX’in birincil Ethereum sıcak cüzdanındaki USD Coin (USDC) bakiyesinin 26 Ekim’de 408,3 milyon dolarla zirveye ulaştığını ortaya koyuyor. Bu dönemde başlatılan para çekme işlemlerinin çoğu, ticaret firması Alameda Research’tendi. Bu, firmanın başka bir yerde likidite gereksinimlerini karşılamak için fon çekip çekmediği sorusuna yol açıyor.
FTX’in stablecoin likiditesi serbest düşüşteydi ve borsa cüzdanı 48 saat içinde USDC’de 137 milyon dolar kaybetti. CZ’nin kullanıcıları 584 milyon dolarlık FTT token satışı ve FTX’teki risk yönetimi endişeleri hakkında bilgilendiren tweet’inden sonra, “banka hücumunu” beklemeye başladı. Banka hücumu, batacağı düşünülen bir bankadan mevduat sahiplerinin aynı anda para çekmeye çalışmasına işaret eder.
5-7 Kasım 2022 tarihleri arasında FTX’ten yaklaşık yarım milyar dolar değerinde Ethereum çekildi. 358.000 ETH, SBF’nin borsasından çıktı ve bir banka hücumu olduğu iddia edildi.
Yaklaşık 1 milyar dolar değerinde Ethereum olmayan ERC-20 tokenları, 5 ve 10 Kasım arasında FTX borsasından çekildi. Onchain analiz, kullanıcıların daha küçük, daha az likit tokenları çekmeden önce, daha yüksek piyasa değeri ve likiditeye sahip tokenları koruduğunu ortaya koyuyor.
Bir analist olan Hsaka Trades, büyük cüzdan yatırımcılarının zamanında çıkış yapabildiğine inanıyor. Balinalar, 8 Kasım’a kadar likidite krizi ortaya çıkmadan önce fonlarının tamamını veya bir kısmını FTX’ten çekti. Bir cüzdan adresi olan 0xbe385b59931c7fc144420f6c707027d4c2d37a81 FTX’ten 269 milyon dolar USDC ve USDT çekebildi ve yaklaşık 33 milyon doları Binance’e taşıdı.
Yukarıdaki grafik, A cüzdanının FTX’ten 269 milyon dolar çektiği ve bunun yaklaşık yüzde 12.2’sini Binance’e taşıdığı bir dizi işlemi gösteriyor. Büyük cüzdan yatırımcısı anonim kalıyor, ancak işlem geçmişi endüstrinin içindekilere işaret ediyor. Genesis OTC ve Three Arrows Capitals ile işlem geçmişine sahip olan B (0x0d71587c83a28e1adb9cf61450a2261abbe33632) ile etkileşime giren A node’u (0xbe385b59931c7fc144420f6c707027d4c2d37a81) öne çıkıyor. Bunlar, Terra’nın 41 milyar dolarlık patlamasıyla bağlantılı olarak ortaya çıkan önemli isimler.
A ayrıca, merkezi borsa Bybit’in erken aşama yatırım kolu olan Mirana Ventures’tan fon alan C (0x3cad0dac0800808385af3490c058ad5bc9ef563e) ile etkileşime girdi.
C, B’nin geçmişte etkileşime girdiği aynı Genesis OTC cüzdanına yapılan transfer geçmişiyle dikkat çekti.
Veriler, borsanın ve Alameda fonlarının birbirine karıştığını ortaya koyuyor
FTX ve Alameda arasındaki işlemlerin incelemesi, ticaret firmasının borsanın 5 ve 7 Kasım arasında karşılaştığı likidite sorununu kapatmaya çalıştığını ortaya koydu. Alameda, Ekim 2022’nin son haftasında ve Kasım 2022’nin ilk haftasında FTX’ten on milyonlarca dolar aldıktan sonra, çıkmaya hazırlanan likidite kriziyle mücadele etmek için yaklaşık 360,9 milyon doları SBF’nin borsasına geri taşıdı.
Bu bilgi, FTX’in fonlarının Alameda ile karıştırıldığı fikrini desteklemektedir. Hiçbir rasyonel ticaret firması, banka hücumu yaşayan bir borsaya para yatırmaz. Alameda’dan FTX’e 360,9 milyon dolarlık giriş, bir boşluğu kapatma girişimiydi ve başarısız oldu.
Firmalar açıklama yapıyor, Alameda ve FTX ile alakalarını reddediyor
FTX borsasının iddia edilen banka hücumu ve Alameda ile fonlarını karıştırması haberleri, son birkaç gün içinde yaygın bir bilgi haline geldi. Birkaç kripto platformu, borsası ve kuruluşu, SBF’nin FTX borsası ve Alameda Research ile ilişkisini reddederek öne çıktı. Bununla birlikte, bu üçüncü taraf kişilerin inkarları, başlangıçta patlamaya dahil olduğunu reddetmesine rağmen, kripto hedge fonlarının para çekimlerini durdurduğu ve bir ay içinde iflas başvurusunda bulunduğu 41 milyar dolarlık Terra patlamasını anımsatıyor.
Söylentiye göre Alameda, FTX’in çöküşünden sonra batıyor, ancak on chain veriler aksini gösteriyor. The Block’tan Larry Cermak, şu anda USD, ETH ve BTC dışı varlıklarda 50,9 milyon dolar tutan bir dizi şüpheli Alameda cüzdanını vurguladı. Bu cüzdanlar tarafından tutulan tüm kripto para birimleri arasında en büyük pozisyon, merkezi borsa Bybit’in tokenı olan BIT’tedir. Alameda, FTT için bir token ticareti yoluyla BIT’i satın aldı. Alameda halen mevcut fiyatlarla yaklaşık 32 milyon dolar değerinde 100 milyon tokeni elinde tutuyor.
Alameda’nın SBF ile ilgisi olmayan en büyük pozisyonları, toplam 5,8 milyon dolar değerinde xSUSHI ve LDO’dur. Ticaret firması bu tokenlerdeki pozisyonunu tasfiye ederse, giderek likit olmayan piyasada küçük bir arz artışına neden olabilir.
FTX ve Alameda kripto endüstrisini çökertti mi?
SBF’nin iki kuruluşu, FTX exchange ve Alameda Research arasında borsadan önce ve işlem sırasında fon alışverişi, ikisinin finansal olarak daha yakından bağlantılı olduğu fikrini destekliyor. Çok büyük bir varlıüı olan A cüzdanı, çalışma sırasında yüz milyonlarca stablecoin’i çekmeyi başardı ve balina muhtemelen varlıklarını banka hücumundan korudu. Şüpheli Alameda cüzdanlarının hala açık piyasada tasfiye olma riskine sahip 50 milyon dolardan fazla tokenı olduğu düşünülüyor. Alameda’nın çok yüksek bir temerrüt riski altında 12 milyon doların üzerinde ödenmemiş kredisi var.
FTX’in çöküşü, hem MIM hem de USDT için likiditenin kurumasıyla DeFi genelinde de kaosa neden oldu. Alameda, Abracadabra’nın önemli bir kullanıcısı olduğundan, Magic Internet Money’i (MIM) basmak için yerel token FTT’yi teminat olarak kullandı. 3 Kasım itibariyle, ödenmemiş MIM arzının yüzde 35’inden fazlası FTT tarafından destekleniyordu.
Stablecoin’ler Tether (USDT), USD Coin (USDC) ve USDD (Tron ekosisteminin stablecoin’i) bir düşüş yaşadı veya geçici olarak 1 dolar paritesinin altına düştü. Traderlar fiat paralarını kripto pazarından çekerken, stablecoin’ler satış baskısı altında parçalanıyor.
FTX iflas başvurusunda bulundu ve Sam Bankman-Fried istifa etti
FTX US, Alameda Research ve yaklaşık 130 ilgili kuruluşun dahil olduğu FTX iflas başvurusunda bulundu ve CEO SBF, borsadaki görevinden istifa etti.
Son dakika gelişmelerden anında haberdar olmak için bizi Twitter’da, Facebook‘ta ve Instagram‘da takip edin ve Telegram ve YouTube kanalımıza katılın!